عشق رادر قلب خود جستجو کن

عشق رادر قلب خود جستجو کن 

نویسنده: باگوان اشو راجنیش

پرسش: لطفاً تفاوت میان یک عشق سالم به خود و غرور نفسانی را توضیح دهید؟

پاسخ: هر چند که شبیه به هم به نظر می‎آیند، اما بسیار متفاوتند. داشتن یک عشق سالم به خویشتن، ارزشی مذهبی است. کسی که خودش را دوست نداشته باشد، هرگز قادر نخواهد بود دیگری را دوست بدارد. نخستین موج عشق باید در قلب خودت برخیزد. اگر برای خودت برنخیزد، برای دیگری نیز بر نخواهد خاست زیرا هر کس دیگر از تو به خودت دورتر است.

مانند پرتاب سنگ به درون دریاچه‎ای آرام است. نخستین موج در اطراف آن سنگ به وجود می‎آید و سپس امواج منتشر می‎‎شوند و دور می‎گردند. نخستین موج عشق باید در اطراف خودت شکل بگیرد. انسان باید بدن خودش را دوست بدارد، روح خودش را دوست بدارد. انسان، باید، تمامیت وجودش را دوست بدارد. این طبیعی است؛ و گرنه، هرگز‌ قادر به بقا نخواهی بود؛ و این زیباست، زیرا که تو را زیبایی می‎بخشد. کسی که خودش را دوست دارد، با وقار و متین می‎گردد. کسی که خودش را دوست دارد حتماً ساکت‎تر، مراقبه‎گون‎تر و شاکرتر از کسی است که خودش را دوست ندارد.

اگر خانه‎ات را دوست نداشته باشی، آن را تمیز نخواهی کرد؛ آن را رنگ‎آمیزی نخواهی کرد، اطراف آن را با گل‎های نیلوفر تزیین نخواهی کرد. اگر خودت را دوست نداشته باشی، در اطراف خودت باغچه‎ای زیبا نخواهی آفرید. تو خواهی کوشید تا نیروهای بالقوه‎ات را رشد دهی و هر آن چه را که در وجود داری بیان و آشکار سازی. اگر عاشق خودت باشی، برخودت باران عشق خواهی بارید و خویشتن را از آن تغذیه خواهی کرد. و اگر عاشق خودت باشی، حیرت زده خواهی شد: دیگران نیز تو را دوست خواهند داشت. هیچ‎کس فردی را که عاشق خودش نباشد دوست نخواهد داشت. تو، اگر نتوانی حتی خودت را دوست بداری، چه کس دیگری زحمت آن را خواهد کشید؟ و کسی که خودش را دوست نداشته باشد، نمی‎تواند خنثی بماند. یادت باشد، در زندگی هیچ چیزی خنثی نیست.

کسی که خودش را دوست نداشته باشد، نفرت دارد، باید متنفر باشد – زندگی نمی‎تواند خنثی باشد. زندگی همیشه انتخاب است. اگر دوست نداشته باشی، به این معنی نیست که می‎توانی فقط در حالت دوست نداشتن باشی. نه، تو نفرت خواهی داشت.

و کسی که نفرت داشته باشد مخرب می‎گردد. و کسی که از خودش نفرت داشته باشد، از سایرین نیز متنفر خواهد بود: او پیوسته در خشم و عصبیت و خشونت است. کسی که از خودش متنفر باشد، چگونه می‎تواند امیدوار باشد که دیگران دوستش بدارند؟ تمام زندگیش نابود خواهد شد. عشق ورزیدن به خود، یک ارزش مذهبی والاست.

من به شما عشق به خود را می‎آموزم. ولی به یاد بسپار، عشق به خود، غرور نفسانی نیست، ابداً چنین نیست. در واقع، درست بر خلاف آن است. کسی که خودش را دوست داشته باشد، درخواهد یافت که خودی در او وجود ندارد. عشق، همیشه نفس را ذوب می‎کند. این یکی از اسرار کیمیاگری است که باید آموخته، درک و تجربه شود: «عشق، همیشه نفس را ذوب می‎کند». هر گاه عشق بورزی، «خود» از بین می‎رود. وقتی عاشق زن یا مردی هستی، دست کم برای چند لحظه که عشق واقعی وجود داشته باشد، خودی در تو نخواهد بود، نفسی در کار نخواهد بود.

عشق و نفس نمی‎توانند با هم وجود داشته باشند. مانند نور و تاریکی هستند: وقتی نور بیاید،‌تاریکی ناپدید می‎گردد. اگر خودت را دوست داشته باشی، شگفت‎زده خواهی شد. عشق به خود، یعنی از میان رفتن خود. در عشق به خود، خودی وجود نخواهد داشت.

تضاد در این‎جاست، عشق به خود کاملاً بی‎خودی است. این عشقی خودخواهانه نیست. زیرا هر کجا نور باشد تاریکی نیست و هر کجا عشق باشد، نفس نیست.

عشق، نفس یخ بسته را ذوب می‎کند. نفس، مانند قطعه‎ای از یخ است و عشق مانند خورشید بامدادی. گرمای عشق می‎آید و نفس را ذوب می‎کند. هر چه خودت را بیش‎تر دوست بداری، نفس کمتری در خودت خواهی یافت.

و آن گاه این عشق، به مراقبه‎ای بزرگ مبدل خواهد شد، یک گام بزرگ به سوی خداوند. تا جایی که به عشق به خود مربوط می‎شود، تو این را نمی‎دانی، زیرا تو خودت را دوست نداشته‎ای. ولی دیگران را دوست‎ داشته‎ای؛ لمحاتی از آن، شاید، برایت روی داده باشد. شاید لحظات کمیابی را داشته‎ای که در آن، ناگهان تو نبوده‎ای و فقط عشق وجود داشته، تنها انرژی عشق جاری بوده، از هیچ مرکزی، از هیچ جا به هیچ جا. وقتی دو عاشق با هم نشسته باشند، دو هیچ کنار هم نشسته‎اند، دو صفر. و زیبایی عشق در همین است، تو را کاملاً از خویشتن تو، تهی می‎سازد.

خودت را به درون عشق بریز تا در دنیای درون فضایی ایجاد شود. زیرا خداوند وقتی وارد می‎شود که در درون تو فضایی برای او باشد. و فضایی بزرگ مورد نیاز است، زیرا تو بزرگ‎ترین میهمان را دعوت می‎کنی. تو تمام هستی را به درونت دعوت می‎کنی. تو به یک هیچ بی‎نهایت نیاز داری. بهترین راه برای هیچ شدن، عشق است.

پس یادت باشد، غرور نفسانی ابداً عشق به خود نیست. غرور نفسانی، درست نقطه‎ی مقابل آن است. کسی که قادر نبوده خودش را دوست بدارد، نفسانی می‎گردد. غرور نفسانی را روان‎شناسان، «خودشیفتگی» می‎خوانند.

شاید تمثیل نارسیسوس را شنیده باشید: او عاشق خودش شد. با نگاه کردن به سطح دریاچه، او عاشق تصویر خودش شد.

حالا تفاوت را ببین: کسی که عاشق خودش باشد، عاشق تصویرش نخواهد شد؛ او فقط خودش را دوست دارد. نیازی به آینه ندارد. او خودش را از درون می‎شناسد. آیا تو نمی‎دانی که وجود داری؟ آیا برای اثبات وجودت نیاز به سند و برهان داری؟ آیا به آینه نیاز داری تا ثابت کند که تو هستی؟ اگر آینه نبود تو به هستی و وجود خودت تردید می‎کردی؟

نارسیسوس عاشق بازتاب صورت خود شد – نه عاشق خودش. این واقعاً عشق به خود نیست. او عاشق بازتاب خودش شد؛ بازتاب، همان دیگری است. او دو تا شده بود، تقسیم شده بود. نارسیسوس شکاف برداشته بود، او به نوعی شکاف شخصیتی دچار گشته بود. و این برای بسیاری از کسانی که می‎پندارند عاشق هستند روی می‎دهد. وقتی عاشق زنی می‎شوی، تماشا کن، هشیار باش. شاید چیزی جز خود شیفتگی نباشد. چهره‎ی آن زن، چشمانش و کلامش، شاید هم‎ چون دریاچه‎ی نارسیس عمل کرده باشد و تو بازتاب وجود خودت را در آن دیده‎ای. 

منبع: یکی از همکاران در شرکت بود بنام آقای ر.ع 

به آرزوهای قشنگتون برسین... 

رویا