گوته و حافظ شیرازی

در پى این مطالعات و بر اثر تأمل و تعمق در این آثار بود که گوته به‏عظمت دنیاى معنوى شرق پى برد و قادر به‏درک ارتباط میان ادیان کهن مشرق‏زمین و فلسفه زندگى و طبیعت انسان شرقى شد و در راه جست و جو براى یافتن رمز و رازهاى شعر و ادب سرزمینهاى شرقى افتاد. اما در این سیر و سلوک چنان آتش در اعماق وجودش مى‏افتد و از خود بى‏خود مى‏شود که در میانه راه، سر تعظیم و تواضع در برابر عارفان و شاعران و اندیشمندان مشرق‏زمین فرومى‏آورد و در یکى از زیباترین غزلهاى دیوان غربى-شرقى خطاب به ‏همزاد ایرانى خود، حافظ شیرازى چنین مى‏سراید: 

 گر به‏پایان نبرى حرف خود از حشمت تست‏

 هم گر آغاز ندارد سخنت، قسمت تست‏

 شعر تو چون فلک ارزق دوّار بود

 کاوّل و آخر آن همسر و هموار بود

 آنچه تابان شود از مرکز این سقف بلند

 در سرانجام و در آغاز همه نقش همند

 چشمه خالص شعرى و پُر از شور و سرور

 گفته نغز تو جاریست چو امواج بحور

 لبْ تو آماده بوسیدن دلبر دارى‏

 باشد از سینه تو نغمه دلکش جارى‏

 هر زمان تشنه آنى قدحى نوش کنى‏

 آتش سینه بدان جرعه تو خاموش کنى‏

 گر فرو ریزد و در هم شکند این عالم‏

 حافظ! از شوق به‏همچشمى تو مى‏بالم‏

 در بد و خوب شریکیم و وفادار و سهیم‏

 تؤامانیم و ز یک گوهر و همزاد همیم‏

 چون تو خواهم ره دل پویم و نوشم مىِ ناب‏

 هم کنم فخر بر این زندگىِ شعر و شراب‏

 شو کنون با شرر آتش خود نغمه سرا!

 گر چه پیرى، دل پُر شور و جوانست ترا